زمانی که من به ایران بازگشتم ، روانکاوی در ایران نه تنها مغفول مانده بود ، بلکه مخالفانی هم داشت و من تلاش می کنم این زمینه را به جایگاهی که شایسته آن است برگردانم ؛ همانطور که می دانید روانکاوی نه تنها در حیطه درمان بلکه در حیطه اندیشه روشنفکرانه در جهان کنونی جایگاه بسیار مهمی دارد ، به ...
متن کامل »فرهنگ
زایش خرافه
وقتی که تاریخ را مرور میکنی این واقعیت قابل مشاهده است که در موقعیتهایی که جوامع غالبا با مشکلات معیشتی، امنیتی عمیق مواجه میشوند، خرافه و افکار اسطورهای بیش از دیگر مواقع گسترش می یابد. در غرب مدرن حتی، وقتی به دوران باروک می رسیم و یا به رومانتیسیسم بعد از جنگهای ناپلئونی، و یا به سال های پس از ...
متن کامل »اینجا خشونت ارزش است!
دکتر محمد صنعتی روانکاو است و دارای تخصص در رشته روان پزشکی از کالج سلطنتی روانپزشکان انگلستان، او سالهاست به عنوان عضو هیئت علمی و دانشیار گروه روانپزشکی در بخش روانشناسی بیمارستان روزبه و دانشگاه علوم پزشکی تهران کار میکند. یکی از مباحث مورد علاقه صنعتی، خشونت و به خصوص رواج آن در جامعه ایران است. به عقیده این روانکاو، ...
متن کامل »گفت و گویی درباره روشنفکری و روشنفکران
روشنفکری دهه چهل ایران سیروس علی نژاد: دهه چهل که در اینجا مراد از آن دهه منتهی به سال ۱۳۵۰ نیست بلکه سالهای بیشتری را در بر می گیرد، دهۀ شگفتی است. دهۀ رشد و شکوفایی و پدید آمدن بیشتر آثار ادبی و هنری و فرهنگی، از یک سو و دهه رشد صنعت و جهانگردی و رونق اقتصادی و بالارفتن ...
متن کامل »هویت ایرانی و حافظه تاریخی ما
روز پنجشنبه 16 دیماه در بخش فرهنگ ایرانی روزنامه شرق دو یاد داشت دیدم در باره درس گرفتن ما از “تاریخ” و بود یا نبود “حافظه تاریخی” در ایرانیان، مسئله ای که پیش از این ها می باید به آن توجه می شد. البته همانگونه که در یاداشت اول؛ نوشته جناب محمد قائد امده بود شاید پیش از اینکه احمد ...
متن کامل »دموکراسی در جامعه بیدروغ ممکن میشود
دموکراسی در جامعهای که دروغگوئی و پنهانکاری گسترده است امکان پذیر نیست. دروغ و ریا، پنهانکاری و رمز و راز در شرایط حکومت ترس و بیاعتمادی نهادینه میشود و نشانه جامعهای خودکامه و استبدادی است. دروغگوئی و ریا در جامعه به احتمال بسیار مربوط به نژاد، قومیت و ژن نیست. تا آنجا که میدانیم شاهدی وجود ندارد که دروغگوئی ...
متن کامل »پوپولیسم روشنفکری و پوپولیسم فرهنگی
واژههای مردم و توده از جمله پربسامدترین واژگان در ادبیات اجتماعی و سیاسی قرن بیستم بود. گرچه پیشینه کاربرد این واژگان به قرنها پیش از سده بیستم بازمیگردد، اما در این قرن بود که انقلابهای گوناگون با برخورداری از ایدئولوژیهای مدعی مردمگرا پا به عرصه هستی گذاشتند؛ از تفسیر خاص ایدئولوژیها و انقلابهای مارکسیستی از واژگان مردم و خلق و ...
متن کامل »قانون گریزی و قانون ستیزی ما
مساله قانون در ایران تاریخ تاسف آوری داشته است. فکر میکنم عمر قانون گذاری جمعی تقریباً نزدیک به مفهوم مدرن آن از مشروطه باشد، تازه اگر جدی گرفته میشد و اجرا میکردند. جامعه ما لا اقل تا پیش از آن چندان جامعه قانونمندی نبوده است. یعنی ما همواره از آغاز تاریخمان بیش از آن که با قانون زندگی کرده باشیم ...
متن کامل »امید ضد امید
* “امید ضد امید” پاسخ تامل برانگیز ابراهیم خلیل بود به کسی که پرسید” ایمان چیست؟” پاسخ در مضمون چنین بود: ” امید ضد امید” — امید ضد امید؟؟! زمانی که پای در زنجیر و اسیر در محبسی بی راه گریز، بمبی ساعتی روبروی خود میبینی، ولی دور از دسترست، در مسافتی که تیک تاکش هر لحظه اضطرابت را بیشتر ...
متن کامل »خرافه پرستی، موهوم باوری و اسطوره اندیشی در جهان ما
با اینکه اعتقاد به نحسی اعداد یا شوم بودن بعضی حیوانات در عصری که پیشرفت علم تا کره ماه هم رسیده ، کمی عجیب به نظر میرسد اما هنوز نه تنها در جوامع بسته و پیشامدرن بلکه حتی در جوامع مدرن و فراصنعتی نیز « خرافات» ی از این دست در میان گروههای مختلف مردم رواج دارد.هنوز هم عده زیادی ...
متن کامل »